Ο θεός του κρασιού και οι γιορτές του

Ένας από τους πιο αγαπητούς επίγειους θεούς, που οι αρχαίοι Έλληνες λάτρευαν ιδιαίτερα ήταν ο Διόνυσος,  ο θεός του αμπελιού και του κρασιού και γενικότερα της βλαστήσεως και της γονιμότητας. Οι μύθοι αναφέρουν πολλές περιπέτειες του: ότι ο πατέρας του, όταν γεννήθηκε, τον παρέδωσε στις Νύμφες και στο Σειληνό, που τον μεγάλωσαν σε ένα σπήλαιο, το Δίθυρον.

Οι οπαδοί του μεταμφιεσμένοι σε Σάτυρους, τον λάτρευαν μέσα σε ένα έξαλλο ενθουσιασμό τραγουδώντας ζωηρά άσματα, στην αρχή έβγαζαν άναρθρες κραυγές  χορεύοντας και πίνοντας άφθονο κρασί. Τα άσματα και οι κινήσεις άλλοτε είχαν χαρακτήρα εύθυμο και άλλοτε σεμνό και λυπηρό. Από την πρώτη περίπτωση προήλθε η κωμωδία ενώ από τη δεύτερη η τραγωδία.

Στην Αττική γίνοταν προς τιμή του Διονύσου τέσσερις γιορτές; Τα Μικρά Διονύσια, τα Ανθεστήρια, τα Λήναια και τα Μεγάλα Διονύσια. Στα Μικρά Διονύσια οι οπαδοί του Διονύσου με μεγάλη πομπή έπαιρναν από το ναό το άγαλμα του θεού και το περιέφεραν χορεύοντας και τραγουδώντας στα αμπέλια, πιστεύοντας πως αυτό βοηθούσε στη γονιμοποίηση της γης. Στη συνέχεια γύριζαν πίσω στο ναό, όπου άφηναν το άγαλμα και άρχιζαν πάλι να πίνουν και να χορεύουν στους δρόμους, ένα άσεμνο χωρό και να τραγουδούν τα φαλλικά, πειρακτικά και βωμολοχικά τραγούδια.

Τα Ανθεστήρια τελούνται κατά τον Ανθεστηριώνα μήνα (τέλος Φεβρουαρίου με αρχές Μαρτίου) και κρατούσαν τρεις ημέρες. Κατά την πρώτη ημέρα θυσίαζαν στο Διόνυσο και άνοιγαν τα πιθάρια για να δοκιμάσουν το νέο κρασί. Η δεύτερη μέρα λεγόταν Χοές και η γιορτή έπαιρνε εθνικό και ιερό χαρακτήρα. Όλοι οι πολίτες έτρωγαν μαζί και όταν τελείωνε το γεύμα, άρχιζαν να πίνουν. Υπήρχε μάλιστα και βραβείο για το μεγαλύτερο πότη, ένα κύπελλο κρασιού. Η τρίτη ημέρα ήταν αφιερωμένη στους νεκρούς.

Τα Λήναια τελούνταν στο Λήναιο, στο ιερό του Διονύσου και είχαν σχέση με τις μνηστευμένες γυναίκες.

Μια από τις πιο λαμπρές γιορτές των Αθηναίων, ήταν τα Μεγάλα Διούνυσια, που ιδρύθηκαν από τον Πεισίστρατο. Κατά τη γιορτή αυτή γινόταν μεγαλοπρεπής πομπή του Διονύσου. Νέοι δηλαδή έπαιρναν από το ιερό του θεού το ξόανο του και το μετέφεραν σε ένα άλλο ναό κοντά στην Ακαδημία, όπου μέσα σε χορούς και άσματα τελούσαν θυσία. Μετά τη θυσία η πομπή γύριζε πάλι πίσω, χορεύοντας και ψέλνοντας ύμνους μπροστά στους διάφορους βωμούς και ναούς που συναντούσε.

Πηγές: 

Αρχείο ΑΧΑΙΑ CLAUSS